شورای انقلاب برای حمایت از خانواده شهدا و معلولین انقلاب، ابتدا کمیته امداد امام را تأسیس و سپس بنیاد شهید را با بودجه‌های چشمگیر (ماهیانه ۵۰ میلیون تومان اعتبار اضافی و ۵۰۰ میلیون تومان برای مسکن در سال ۵۹) راه‌اندازی کرد تا به نیازهای فرهنگی، اقتصادی، درمانی و مسکن آنان رسیدگی کند.
خلاصه مفصل از منبع
این منبع شامل گفت‌وگویی با آیتالله دکتر بهشتی، یکی از اعضای شورای انقلاب، درباره اقدامات این شورا در قبال خانواده شهدا و معلولین انقلاب است.
پیشینه و اقدامات اولیه:
- پیش از پیروزی انقلاب: پس از حادثه جمعه ۱۷ شهریور، گروهی از دوستان به‌صورت خودجوش و مردمی اقدام به رسیدگی به مصدومین درگیری‌ها و خانواده شهدا در تهران و برخی شهرها کردند.
- پس از انقلاب: این فعالیت‌ها با بهره‌گیری از امکانات دولتی تقویت شد و کمیته امداد امام تشکیل گردید.
- تأمین اعتبار برای کمیته امداد: شورای انقلاب از شهریور سال ۱۳۵۸، ماهیانه ۵۰ میلیون تومان اعتبار برای کمیته امداد امام اختصاص داد.
- وظایف کمیته امداد: رسیدگی به خانواده شهدا و مصدومین، اعزام آن‌ها به خارج برای جراحی یا درمان در بیمارستان‌های داخلی، و رفع سایر نیازهای افراد نیازمند از جمله وظایف این کمیته بود.
تأسیس و نقش بنیاد شهید:
- بنیاد شهید: پس از پیام امام، شورای انقلاب بنیاد شهید را به‌عنوان نهادی مستقل برای یاری‌رسانی و همکاری با خانواده‌های شهدا و معلولین پایه‌گذاری کرد.
- اعتبارات بنیاد شهید: در پی تصمیمات اخیر و پیام امام، ۵۰ میلیون تومان اعتبار ماهیانه دیگر به‌طور اختصاصی برای خانواده‌های شهدا و انقلاب تصویب شد. علاوه بر این، ۵۰۰ میلیون تومان نیز در سال ۱۳۵۹ برای تأمین مسکن این خانواده‌ها در نظر گرفته شد.
- مسئولیت‌ها: آقای کروبی مسئولیت اصلی بنیاد شهید را بر عهده دارند و در اساسنامه، هیئت مدیره و افراد مسئول دیگر معرفی خواهند شد. شورای انقلاب کلیات و مجوزهای قانونی را تصویب می‌کند، اما برنامه‌ریزی جزئی‌تر به عهده بنیاد شهید است.
اولویت‌ها و برنامه‌های حمایتی:
- آیین‌نامه مصوب: شورای انقلاب آیین‌نامه‌ای را تصویب کرده که اولویت‌هایی چون فرهنگی، اقتصادی، اشتغال، تهیه مسکن و اعزام مجروحین به خارج (برای مواردی که درمان در ایران دشوار است) را شامل می‌شود.
- نقش سازمان‌های دولتی: در طرح قانونی مصوب، وظایف سازمان‌های دولتی مختلف نظیر وزارت علوم، وزارت بهداری، و هواپیمایی ملی ایران در قبال بنیاد شهید و نیازهای معلولین انقلاب و خانواده شهدا مشخص شده است.
- خواسته‌های مردمی: آیتالله بهشتی اشاره می‌کند که خواسته‌های امام در پیامشان، تقریباً بیانگر همان خواسته‌هایی است که پیش از آن، معلولین انقلاب و خانواده شهدا در اولین گردهمایی خود در تهران (در باشگاه سابق افسران) در قالب قطعنامه مطرح کرده بودند.
آیتالله بهشتی تأکید می‌کند که از نظر عاطفی، هر یک از مصدومین و خانواده‌های شهدا را همچون فرزند خود می‌داند و متعهد به درمان و حمایت از آن‌هاست. ایشان از تلاش‌های آقای کروبی و همکارانشان قدردانی کرده و ابراز امیدواری می‌کنند که بنیاد شهید بتواند بخشی از دین جامعه نسبت به فداکاری‌های این عزیزان را ادا کند.
متن پیاده شده سخنرانی «اقدامات شورای انقلاب» شهید بهشتی
شنوندگان عزیز هم اکنون در خدمت حضرت آیتالله دکتر بهشتی یکی از اعضای شرا انقلاب هستیم و در رابطه با پیام امام در مورد شهدا و معلومین انقلاب سؤالاتی داریم که با ایشون مطرح می‌کنیم آقای دکتر میشه شما لطف کنید بفهمین که شورای انقلاب تاکنون در مورد معلومین انقلاب و خانواده شهدا چه کارهایی رو انجام داده بسم الله الرحمن الرحیم همان آغاز فعالیت شورای انقلاب و تشکیل کمیته امداد امام تلاش می‌کردیم برای اینکه هرچه زودتر به وضع خانواده شهدا برسیم. اجازه می‌خوام که یه کمی به جلوتر برم. قبل از پیروزی انقلاب حتی در اون یکی دو سه ماه اخیر می‌توانم بگم پس از حادثه جمعه سیاه جمعه ۱۷ شهریور عده‌ای از دوستان ما خودشون رو موظف دیدند که نسبت به افرادی که توی این درگیری‌ها و مبارزه‌ها مصدوم میشن یا نسبت به خانواده کسانی که شهید میشن رسیدگی کنن با همون مقدرات و امکانات مردمی که در اون موقع می‌تونستیم داشته باشیم و با کمک دوستان و علاقه‌مندان روه به وجود اومدن که این‌ها در مناطق مختلف تهران و حتی بعضی از شهرها خانواده‌های مصدومین انقلاب مصومین انقلاب و خانواده‌های اون‌ها و خانواده‌های شهدای انقلاب رو شناسایی کنن و در حد ممکن به وضع اونا برسن. پس از پیروزی ما موفق شدیم که با استفاده از امکانات مملکتی این کار رو تقویت کنیم و کمیته امداد امام تشکیل شد. از همان آغاز شورای انقلاب تلاش داشت برای اینکه اعتبار مالی متناسب با این واجب مهم و واجب بزرگ در اختیار کمیته امداد بگذاره. در اون اوائل مسئولین خوب نمی‌تونستن درک کنن مطلب رو ولی به تدریج درک کردن. هر حال از ماه شهریور سال ۵۸ ما توانستیم ماهی ۵۰ میلیون تومان اعتبار برای کمیته امداد امام بگیریم. کمیته امداد یک قسمت کار اصلیش رسیدگی به خانواده شهدا و مصومین انقلاب به اعزام اون‌ها به خارج برای جراحی یا رسیدگی به اون‌ها در بیمارستان‌های داخل بود و یه مقدارم کارش مربوط میشد به سایر نیاز آن کسانی که نیاز داشتن. به نظر می‌رسید که این مبلغ کافی نباشه برای رستگی به همه ولی میدان عمل کمیته هم هنوز محدود بود برای اینکه مسئله شناسایی و منظم کردن و سازمان دادن مسئله‌ای نیست که فوراً بشه انجام داد. تا اینکه در این اواخر کمیته امداد تونست آمار خوبی از خانواده شهدا و صومین انقلاب داشته باشه. برنامه‌هایی داشت در تهران انجام گرفت و پس از پیام امام شورای انقلاب آمد بنیاد جدیدی رو به عنوان بنیاد شهید پایه‌گذاری کرد و قرار شد اساسنامه اون رو هرچه سریع‌ترم تهیه کنن و به سبز برسه. و در این تصمیم اخیری که به دنباله پیام امام بوده ماهی ۵۰ میلیون تومان دیگر اختصاصاً برای خانواده‌های شهدا و انقلاب اعتبار تصویب شد و ۵۰۰ میلیون تومان هم در این سال ۵۹ برای تهیه مسکن برای این خانواده‌ها تصویب شد و قرار شد بنیاد شهید یک بنیاد مستقل باشه مخصوص همگامی و همکاری با این خانواده‌های عزیز به طور کلی باید بگم از نظر احساس شخصی من هر یک از این مصومین انقلاب عضوی از خانواده‌های شهدای انقلاب و خانواده‌های مصومین انقلاب جداً از نظر عاطفی مثل یک فرزند برای من به شمار میرن. بنابراین همونقدر که احساس می‌کنم اگر فرزندم بیماره یا مریضه موظف هستم برای درمان او برای کار او اقدام کنم احساس می‌کنم برای یک یک از این شهیدان وطن و عزیزان انقلاب اسلامیمون باید یک چنین تعهدی رو داشته باشیم و و بسیار هم خوشحال هستم که یک برادر بسیار متعهد و زج کشیده انقلاب جناب آقای کروی مسئولیت این کار را بر عهده دارند که انصافاً نتیجه کار ایشون و برادرای دیگه جناب آقای عصر اولادی و دوستان دیگه بسیار خوب و مفید بوده امیدوار هستم که بنیاد شهید با سازمان خوب و رسیدگی‌های کامل بتونه دینی را که ما نسبت به شهدای انقلاب ومین انقلاب داریم تا حدودی ادا کنه. من می‌خوام این حقیقت رو بگم که اگر هر مقدار هم ما خدمت کنیم به این عزیزان تازه پاس مقداری از جهاد و تلاش اون‌ها را تونستیم داشته باشیم. در رابطه با مفاد ۱گانه پیام امام که مواردی از قبیل اولویت فرهنگی، اولویت اقتصادی و دیگر اولویت‌هایی که امام ذکر کردن در این رابطه چه برنامه‌هایی رو ریختید؟ در این باره آیین‌نامه‌ای تصویب شد در شورای انقلاب اولویت فرهنگی، اولویت اقتصادی و اشتغال تهیه مسکن که اینجا اومده اعزام مجروعین به خارج اونایی که در ایران مداواشون مشکله همه اینا رعایت شده چه برنامه‌هایی در مورد این اولویت‌ها ریخته شده؟ ببینید اونچه شورای انقلاب می‌تونه انجام بده کلیات چیزهایی که مجوز و قانونی می‌خواد ولی برنامه‌ریزی به عهده بنیاد شهیده. بنابراین این قسمت رو مسئولان بنیاد شهید بهتر می‌تونن جواب بدن. مسئولین بنیاد شهیدمون آقایون کرروبی و آقای هستن و یا کسای دیگه‌ای برای این مسئولیت انتخاب شدن غیر از کمیته ما مسئولیت اصلی رو فعلاً آقای کروی به عهده گرفتن و در اساسنامه هیئت مدیره و افراد مسئول دیگر رو معرفی خواهند کرد. از الان به عنوان شروع کار آقای کروبی مسئولیت رو به عهده دارن. پس از برنامه‌ریزی‌های بنیاد شهید، دستگاه‌های دولتی آیا موسطاً اینکه به کارهایی که برنامه‌های برنامه‌ریزی‌های این بنیاد جواب مثبت بدن یا مثلاً چه مسئولیتی این دستگاه‌های دولتی دیگه‌ای که در رابطه با بنیاد شهید قرار می‌گیرن مثل وزارت علوم یا وزارت بهداری یا هواپیمای ملی ایران یا دیگر دستگاه‌های دولتی چه مسئولیت مقابل این بنیاد داره در همون آیین‌نامه که ما و در اون طرح قانونی که ما تصویب کردیم وظایف یک این سازمان‌های دولتی مشخص شده هر کدام در رابطه با اون ماده یا بندی از دستور امام و پیشنهاد قبلی پیش از اینکه امام این دستوررو بفرمایند می‌دونید که ما در اولین گردهمایی معلولین انقلاب خانواده‌های شهدا در تهران که در باشگاه سابق افسران بود و خداونمون حا یک روز به دیدار این عزیزان رفتم و صحبتی با اون‌ها داشتم در اونجا از اون‌ها خواسته بودیم که یک قطعنامه تهیه کنن و خواسته‌هاشون رو بگن اونچه امام در این دستورشون آمده تقریباً بیانگر همان خواسته‌هاست با یه چیزهایی علاوه در همون موقع که اون خواسته‌ها به دست ما رسید ما در شورای انقلاب یک لایه قانونی تصویب کردیم که وظایف هر یک از سازمان‌های دولتی رو در رابطه با خواسته‌ها و نیازهای معلولین انقلاب و خانواده‌های شهدارای انقلاب بیان می‌کنه.
